Ga naar de inhoud

Geen mobiele versie beschikbaar.

Een mobiele versie van de site is nog niet beschikbaar. Voor een betere gebruikservaring bezoek deze site op uw computer of tablet.

Sgraffito Gerard Hordijk

Bij Oostenburgergracht 75, 1018NC Amsterdam

Kunsthistorische waarde
Het rood-witte sgraffito die de indertijd bekende kunstenaar Gerard Hordijk in 1952 op het plafond van de directiekamer van Werkspoor op de Oostenburgersgracht 75 maakte, heeft een kunsthistorische betekenis, als een vroege -misschien wel de eerste – sgraffito in de naoorlogse periode, en als een realistisch kunstwerk van Hordijk. Onderzoek moet uitwijzen of dit niet de eerste en misschien wel het enige plafondsgraffito is en in dat geval heeft het zeldzaamheidswaarde. Hordijk maakte vooral opdrachten voor representatieve gebouwen. In de jaren twintig studeerde hij bouwkunde in Delft en ging in Den Haag naar de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Als 28-jarige vertrok hij naar Parijs, waar hij met Piet Mondriaan bevriend raakte. Na Parijs woonde hij vijf jaar in Nederland en maakte behalve een wandschildering in de Stadsschouwburg ook een wandschildering in het Concertgebouw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef hij in Amerika. Na de oorlog keerde hij terug uit New York en kreeg van Werkspoor diverse kunstopdrachten, zoals voor twee treinwagons voor de Argentijnse president Juan Perón en voor deze sgraffito`s in het gebouw van Werkspoor. Gerard Hordijk was lid van De Realisten en van de Vereniging van beoefenaars der Monumentale Kunsten (VbMK). Realistische kunst is vaak geliefd door de verstaanbaarheid, en als erfgenaam van de Gemeenschapskunst hoort deze kunst niet in musea thuis, maar in een omgeving waar het gezien kan worden door het grote publiek. In het boek “Wand des tijds”, geschreven door de adjunct-directeur van Kunst en Bedrijf Tom Haartsen, staat deze sgraffito beschreven.

Cultuurhistorische waarde
Sgraffito is een zeldzame kunsttechniek die in Nederland vanaf 1890 sporadisch toegepast is maar opbloeide in de wederopbouwjaren. De zeldzaamheidswaarde van sgraffiti wordt steeds groter, omdat veel panden waar sgraffiti in zitten al zijn vernietigd. Bij Werkspoor is op het balkon in de theaterzaal een tweede sgraffito van Hordijk aanwezig. Samen hebben ze ensemblewaarde.

Architectuurhistorische waarde
Werkspoor is in 1952 gebouwd door architect Duintjer en bekroond met de Architectuurprijs Amsterdam 1958. De twee sgraffiti zijn beeldbepalend.

Verder lezen